ÇEVRE Koruma Ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı (ÇEVKO) Genel Sekreteri Mete İmer’in dediği gibi, yıllardır uygulanan ‘Üret - Kullan - At’ diye tanımlanabilecek doğrusal ekonomi modeli, hızla artan nüfusla birlikte, kullanılan kısıtlı kaynakların azalmasına neden oldu. Başta iklim değişikliği olmak üzere önemli çevre sorunları yarattı. 1960’lı yıllardan beri iki kat artarak 7.6 milyara ulaşan dünya nüfusunun, 2050 yılında 9.8 milyarı bulacağı tahmin ediliyor. Başta Avrupa Birliği (AB) olmak üzere gelişmiş ülkeler ‘doğrusal ekonomi’ modelini terk ederek, ‘döngüsel ekonomi’ modeline geçiyor. Döngüsel ekonomi modelinin temelinde ise atıkların yeni den kaynak olarak kullanılması, yani ‘geri dönüşüm’ ve ‘sıfır atık’ vizyonu bulunuyor.
Gelecek için geri dönüşüm kültürünün yaygınlaşması ve toplumun çoğunluğunun kaynağında ayrı toplama alışkanlığı edinmesi önem taşıyor. Peki Türkiye’de son durum ne? Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Atık Bertaraf ve Geri Kazanım Tesisleri İstatistikleri’nin 2016 verilerine göre, Türkiye’de 1698 atık bertaraf ve geri kazanım tesisi faaliyette bulunuyor. Bunların 140’ı atık bertaraf, 1558’i ise geri kazanım tesisi. Kapasitesi 834 milyon m3 olarak tespit edilen 134 düzenli depolama tesisinde, 6 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 44 milyon ton, yakma tesislerinde ise 310 bin ton atık bertaraf edildi. Kapasitesi 644 bin ton/yıl olan 6 yakma tesisinde 63 bin ton tehlikeli ve 248 bin ton tehlikesiz olmak üzere 310 bin ton atık bertaraf edildi. Geri kazanım tesislerinde 33 milyon ton atık geri kazanıldı. Toplam kapasitesi 424 bin ton/yıl olan 7 kompost tesisinde 140 bin ton atık işlem gördü ve 20 bin ton kompost üretildi.
Atık geri kazanımı lisanslı 35 beraber yakma (ko-insinerasyon) tesisinde 739 bin ton atık yakılarak enerji geri kazanımı gerçekleştirildi. Lisanslı diğer 1516 atık geri kazanım tesisinde ise toplam 32 milyon ton metal, plastik, kağıt, mineral vb. atık geri kazanıldı. Bazı sayılar, bu konuda Türkiye’nin kararlı davranarak, yol alması gerektiğini gösteriyor.
ATIK TOPLAMA ORANI YÜZDE 20’LERDE
Türkiye’de halen atık toplama oranı yüzde 20’lerde. Bu düşük bir oran. Atık toplama oranının yüzde 60’a çıkması halinde, ekonomiye katkısının 656 milyon Euro olabileceği hesaplanıyor. Yaratılan ekonominin yanı sıra, ihtiyaç fazlası atıklar da ihraç ederek dış ticaret fazlası oluşturması mümkün.
CAM SONSUZ KEZ GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİYOR
Cam, kum, soda ve kireçten oluşuyor. 1500 dereceye kadar ısıtılarak eritiliyor. İçecek şişeleri, konserve ve reçel kavanozları, sürahi, bardak, pencere camları, araba camları ve farlarınının çevreye atılması zararlı. Doğada 4000 yılda yok oluyor. Cam atıklar ayrı biriktirilmeli. Atılırken içindeki atıklar boşaltılmalı. Camlar kalitesinden hiçbir şey kaybetmeden sonsuz kez geri dönüştürülebilir.
BELEDİYELERİ UYARIN
ÇEVRE Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı (ÇEVKO) Genel Sekreteri Mete İmer: Bireylere düşen en önemli görev, geri kazanılabilir atıkları evlerimizde, iş yerlerimizde, kaynağında yani çıktığı yerde, ıslak çöpe karıştırmadan ayrı biriktirmek ve bunları yerel yönetimlerce oluşturulan toplama sistemine vermek. Kimi belediyeler dağıttıkları mavi atık torbalarıyla geri kazanılabilir atıkları ev ve işyerlerimizden karışık olarak toplarken, bazıları da sokaklara yerleştirdikleri atık kumbaralarından toplarlar. Birey olarak yapmamız gereken, 14 yıldır yürürlükte olan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne göre ambalaj atıklarını ayrı toplaması zorunlu olan belediyemizi aramak ve onlara bu görevlerini hatırlatmak. Büyük çoğunluğu kağıt/karton, plastik, ahşap, metal, kompozit ve cam malzemeden oluşan değerlendirilebilir atıklar, ülkemizde genellikle cam ve diğerleri olmak üzere karışık olarak toplanıyor.HABERİN TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
Gelecek için geri dönüşüm kültürünün yaygınlaşması ve toplumun çoğunluğunun kaynağında ayrı toplama alışkanlığı edinmesi önem taşıyor. Peki Türkiye’de son durum ne? Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Atık Bertaraf ve Geri Kazanım Tesisleri İstatistikleri’nin 2016 verilerine göre, Türkiye’de 1698 atık bertaraf ve geri kazanım tesisi faaliyette bulunuyor. Bunların 140’ı atık bertaraf, 1558’i ise geri kazanım tesisi. Kapasitesi 834 milyon m3 olarak tespit edilen 134 düzenli depolama tesisinde, 6 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 44 milyon ton, yakma tesislerinde ise 310 bin ton atık bertaraf edildi. Kapasitesi 644 bin ton/yıl olan 6 yakma tesisinde 63 bin ton tehlikeli ve 248 bin ton tehlikesiz olmak üzere 310 bin ton atık bertaraf edildi. Geri kazanım tesislerinde 33 milyon ton atık geri kazanıldı. Toplam kapasitesi 424 bin ton/yıl olan 7 kompost tesisinde 140 bin ton atık işlem gördü ve 20 bin ton kompost üretildi.
Atık geri kazanımı lisanslı 35 beraber yakma (ko-insinerasyon) tesisinde 739 bin ton atık yakılarak enerji geri kazanımı gerçekleştirildi. Lisanslı diğer 1516 atık geri kazanım tesisinde ise toplam 32 milyon ton metal, plastik, kağıt, mineral vb. atık geri kazanıldı. Bazı sayılar, bu konuda Türkiye’nin kararlı davranarak, yol alması gerektiğini gösteriyor.
ATIK TOPLAMA ORANI YÜZDE 20’LERDE
Türkiye’de halen atık toplama oranı yüzde 20’lerde. Bu düşük bir oran. Atık toplama oranının yüzde 60’a çıkması halinde, ekonomiye katkısının 656 milyon Euro olabileceği hesaplanıyor. Yaratılan ekonominin yanı sıra, ihtiyaç fazlası atıklar da ihraç ederek dış ticaret fazlası oluşturması mümkün.
CAM SONSUZ KEZ GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİYOR
Cam, kum, soda ve kireçten oluşuyor. 1500 dereceye kadar ısıtılarak eritiliyor. İçecek şişeleri, konserve ve reçel kavanozları, sürahi, bardak, pencere camları, araba camları ve farlarınının çevreye atılması zararlı. Doğada 4000 yılda yok oluyor. Cam atıklar ayrı biriktirilmeli. Atılırken içindeki atıklar boşaltılmalı. Camlar kalitesinden hiçbir şey kaybetmeden sonsuz kez geri dönüştürülebilir.
BELEDİYELERİ UYARIN
ÇEVRE Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı (ÇEVKO) Genel Sekreteri Mete İmer: Bireylere düşen en önemli görev, geri kazanılabilir atıkları evlerimizde, iş yerlerimizde, kaynağında yani çıktığı yerde, ıslak çöpe karıştırmadan ayrı biriktirmek ve bunları yerel yönetimlerce oluşturulan toplama sistemine vermek. Kimi belediyeler dağıttıkları mavi atık torbalarıyla geri kazanılabilir atıkları ev ve işyerlerimizden karışık olarak toplarken, bazıları da sokaklara yerleştirdikleri atık kumbaralarından toplarlar. Birey olarak yapmamız gereken, 14 yıldır yürürlükte olan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne göre ambalaj atıklarını ayrı toplaması zorunlu olan belediyemizi aramak ve onlara bu görevlerini hatırlatmak. Büyük çoğunluğu kağıt/karton, plastik, ahşap, metal, kompozit ve cam malzemeden oluşan değerlendirilebilir atıklar, ülkemizde genellikle cam ve diğerleri olmak üzere karışık olarak toplanıyor.HABERİN TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ