UCM Başsavcısı Han, Sudan'daki olaylara ilişkin soruşturma için destek istedi

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han, Sudan'ın Darfur bölgesinde 2003'te patlak veren çatışmalarda işlenen suçlara ilişkin yürüttüğü soruşturma hakkında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) sunduğu rapora değinirken Sudan hükûmetine Mahkemeyle işbirliği çağrısında bulundu

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han, Sudan'ın Darfur bölgesinde 2003'te patlak veren çatışmalarda işlenen suçlara ilişkin yürüttüğü soruşturma hakkında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) sunduğu rapora değinirken Sudan hükûmetine Mahkemeyle işbirliği çağrısında bulundu.

Başsavcı Han, ABD'nin New York kentinde, Sudan'ın Darfur bölgesinde 2003'te başlayan çatışmalarda işlenen "savaş suçu, insanlığa karşı suç ve soykırım suçlarına" ilişkin soruşturmalar hakkında BMGK'ye brifing verdi.

Han, Sudan hükûmetinin Mahkemeyle işbirliğinden kaçınması sebebiyle soruşturmayı yürüten savcılık çalışanlarının karşılaştıkları zorluklardan bahsederek "Sudan hükûmeti BMGK'nin 2005 tarihli 1593 sayılı bağlayıcı kararının gerekliliklerini yerine getirmiyor." dedi.

Mahkeme çalışanlarının Sudan'daki incelemeleri için ihtiyaç duyduğu vize kolaylığı ve izinlerinin alınamadığını anlatan Han, "Ülke içindeki seyahatimiz idari izinlere bağlı. Hartum'dan Darfur'a gitmek için otelde iznin gelmesini bekliyoruz." diye konuştu.

Han, "Bilgi, belge, delil ve arşivler Mahkemeyle paylaşılmıyor. Bir önceki raporumdan bu yana, Mahkemenin tek bir belge talebi bile Sudan hükûmetince karşılanmadı." ifadesini kullandı.

Kerim Han sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şu anda Sudan hükûmetinden beklediğimiz 34 ayrı talebimiz var. Sudan'a geçen yıl yaptığım ziyarette sözünü aldığım ve yazılı olarak mutabakat anlaşmasına yer alan işbirliği hükümlerine uyulmadı."

Soruşturmanın gerektiği gibi yürümediğini belirten Han, ancak Sudan'ın ve Konseydeki ülkelerin işbirliği durumunda soruşturmanın ilerleyebileceğini vurguladı.

Han, 2005'ten bu yana Sudan'daki yerel mahkemelerin 2003'te başlayan olaylarda işlenen suçlara ilişkin tek bir yargılama yapmadığını kaydederek gerekli belgelere ulaşabilmek, mağdur ve şahitlere görüşebilmek için Sudan hükûmetinin daha önce vaat ettiği kolaylık ve işbirliğini göstermesi gerektiğine dikkati çekti

- UCM'deki Darfur davaları

Ülkenin Darfur bölgesinde 2003'te patlak veren çatışmalarda işlenen suçlar nedeniyle Sudan yönetimi soykırımla suçlandı.

Hükûmet güçleri ve destekledikleri milis güçler Cancavidler ile bölgedeki kabileler arasındaki çatışmalarda 10 binlerce kişi hayatını kaybetti, 2 milyondan fazla kişi yerinden oldu.

Sudan'ın UCM kurucu statüsü olan Roma Statüsü'ne taraf olmamasına rağmen Darfur hakkında 2005'te BMGK'de alınan karar sayesinde UCM'de soruşturma başlatıldı.

UCM, 20 aylık ön incelemenin ardından eski Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in yanı sıra, Cancavid milislerinin komutanı olduğu iddia edilen Ali Kuşayb ile eski İçişleri Bakanı Ahmed Muhammed Harun'un da bulunduğu 5 kişi hakkında, Darfur'da işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla" bağlantılı oldukları iddiasıyla 27 Nisan 2007'de yakalama emri çıkarmıştı.

Bunlardan şimdiye kadar sadece Ali Kuşayb, UCM'ye teslim edildi.