Dünya Sağlık Örgütü'nün acil durum ilanı ne anlama geliyor?
Çin'in Vuhan kentinden yayılan koronavirüsün 200'den fazla can alması ve 18 ülkeye yayılması sonucu DSÖ, acil durum ilan etti. Peki DSÖ'nün acil durum ilan etmesi ne anlama geliyor, durum ne ölçüde ciddi? Detaylar haberimizde.
Çin'de Vuhan kentinde ortaya çıkan ve hızla yayılan yeni tip koronavirüs (2019-nCoV) salgınında can kaybı 213, virüsten etkilenen kişi sayısı 9 bin 692'ye çıktı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise koronavirüs hakkında "uluslararası kamu sağlığı acil durumu" ilan etti.
İsviçre'nin Cenevre kentinde yapılan basın toplantısında DSÖ Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, küresel ölçekte acil durum ilan edilmesinin nedeninin "Çin'de değil, diğer ülkelerde yaşananlar" olduğunu söyledi. Ghebreyesus, virüsün sağlık sistemleri zayıf ülkelere yayılmasından endişe duyduklarını belirtti.
DSÖ, şu ana kadar Çin dışında 18 ülkede 98 vaka tespit edildiğini, ancak hayatını kaybeden olmadığını açıkladı.
ACİL DURUM İLANI NE ANLAMA GELİYOR?
DSÖ daha önce sadece 5 kez uluslararası kamu sağlığı acil durumu ilan etti. Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü'nün acil durum ilanı, hükümetlerin ve uluslararası örgütlerin hastalığın yayılmasını engellemek için çabalarını artırmaları anlamında DSÖ'ye bazı yetkiler veriyor.
Öncelikle dünyaya salgının ciddi bir acil durum olduğu mesajı verilmiş oluyor. Acil durum ilanı ülkeleri salgınla mücadele konusunda iş birliği yapmaya ve kaynakları ortak kullanmaya, ayrıca salgının yayıldığı ülkelerin vatandaşlarını sağlık ve hijyen tavsiyelerine uymaya teşvik ediyor. DSÖ acil durum ilan ettiğinde, bazı şehirler ve bölgeler için seyahat uyarısı yapabiliyor. DSÖ'nün ayrıca ülkelerin kamu sağlığı önlemlerini denetleme yetkisi de bulunuyor.
Örgüt, tavsiyelere uymayanlara hukuki yaptırım uygulayamıyor ancak BM üyeleri 2005 yılında kabul edilen DSÖ Uluslararası Sağlık Tüzüğü'nün yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olduğundan, DSÖ'nün tavsiyelerine uyulması konusunda ülkeler üzerinde baskı oluşuyor.
DSÖ'NÜN TAVSİYESİ NE?
DSÖ'nün Acil Durum Komitesi DSÖ'nün, yerel uzmanların da bulunduğu bir teknik ekibi Çin'e gönderiyor olmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, bu ekibin salgına neden olan hayvansal kaynağın bulunması için çabaları desteklemesi gerektiği belirtiliyor.
Komitenin Çin'e tavsiyeleri şöyle:
Virüsün herhangi bir ülkede görülme olasılığı olduğunu belirten komite, bu nedenle tüm ülkelerin erken teşhis, tarama ve karantina mekanizmalarının işler olmasını istedi.
NE OLMUŞTU?
Yeni tip koronavirüs, ilk olarak Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde 12 Aralık'ta tespit edilmişti. Vuhan Belediyesi Sağlık Komisyonu, 31 Aralık'ta kentteki Huanan Deniz Ürünleri Pazarı ile teması bulunan 27 kişide daha "gizemli" hastalığın görüldüğünü açıklamış ve pazarı kapatmıştı. Ülkede yeni tip koronavirüse yönelik yürütülen bilimsel çalışmalarda virüsün genetik dizininin Çin'e özgü yarasa ve yılan türlerinden kaynaklandığına dair ilk sonuçlar elde edilmiş, daha sonra salgın sona erinceye kadar ülkede yabani hayvan ticareti yasaklanmıştı.
SARS'I GEÇMESİ BEKLENİYOR
Virüsün kısa sürede Vuhan'dan diğer kent ve eyaletlere sıçraması nedeniyle 22 Ocak'tan bu yana başta Vuhan olmak üzere Hubey eyaletine bağlı irili ufaklı 17 kentte toplu ulaşım durdurulmuştu. Hızlı yayılma özelliği giderek güçlenen koronavirüs, Çin'de 2002-2003 yıllarında 5 bin 327 kişiye buluşan şiddetli akut solunum yolu sendromunun (SARS) vaka sayısını geçmiş durumda. Koronavirüsün, Çin'deki vakası sayısının, SARS'ın 2003'te dünya genelinde neden olduğu 8 bin vaka sayısını da geçmesi bekleniyor.